Logorytmika– metoda oparta na rytmie muzycznym i tekstach słownych połączonych muzyką i ruchami całego ciała. Wykorzystywane ćwiczenia logarytmiczne ( rytmizujące) są to ćwiczenia muzyczno- ruchowe i słowno- ruchowe, a ich składnikiem wiodącym jest rytm. Kształcą one ruchy całego ciała, co ma pośredni wpływ na ruchy narządów mowy oraz wyrabiają poczucie rytmu umożliwiającego prawidłowe stosowanie prozodii mowy: melodii, akcentu, rytmu. Ćwiczenia logarytmiczne są szczególnie polecane dla dzieci mających trudności w sprawnym poruszaniu się, orientacji przestrzennej, dla dzieci nieśmiałych, a także nadruchliwych. Logorytmika uczy płynności ruchów, otwiera na muzykę , jej rytm, pozwala w celowy sposób wyładować nagromadzoną energię oraz zwolnić napięcie mięśniowe. W zabawach logarytmicznych wykorzystuje się umiejętności zdobyte przez dziecko podczas wstępnych ćwiczeń oddechowych i fonacyjnych.
Metoda Krakowska– jest systemową terapią funkcji poznawczych dzieci z różnymi zaburzeniami rozwojowymi i genetycznymi. Powstała dzięki wieloletnim doświadczeniom terapeutycznym oraz badawczym zespołu związanego z Katedrą Logopedii w Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie oraz Zespołu Diagnozy i Terapii Języka (obecnie Zespołu Wczesnego Wspomagania w Ośrodku dla Dzieci Niesłyszących).
Podstawowym założeniem metody jest stymulacja rozwoju intelektualnego dziecka. Budowanie systemu językowego (czasem jedynie w formie komunikacyjnej) umożliwia nie tylko komunikację, opisywanie i wyjaśnianie świata, ale także budowanie własnej tożsamości. Nie chodzi tylko o naukę mowy, czy naukę czytania, ale o osiąganie kolejnych etapów w rozwoju wszystkich funkcji poznawczych. Terapia ta stymuluje wszystkie funkcje poznawcze, naśladując etapy ich kształtowania się obserwowane u dzieci bez trudności rozwojowych. W skład terapii wchodzą :
- Terapia słuchowa – program Słucham i uczę się mówić, oparty na badaniach nieuobrazowania mózgu.
- Stymulacja naśladowania mowy ze wsparciem Gestów Artykulacyjnych (GA). W sytuacji braku naśladownictwa stosowane jest Manualne Torowanie Głosek (MTG – układanie narządów artykulacyjnych czyli manualne torowanie ruchu, jak w innych metodach manualnych).
- Terapia funkcji wzrokowych (między innymi: koncentrowanie wzroku na twarzach, obrazkach, identyfikowanie obrazków, analiza synteza wzrokowa na materiale tematycznym-konkretnym i atematycznym-symbolicznym).
- Symultaniczno-Sekwencyjna Nauka Czytania® i kształtowanie systemu językowego poprzez programowanie.
- Budowanie kompetencji komunikacyjnej i językowej poprzez prowadzenie Dziennika wydarzeń.
- Diagnoza dominacji stronnej umożliwiająca wybór dominującej ręki.
- Stymulacja zabawy (od naśladowania elementów zabawy tematycznej do rozbudowanych sekwencji z użyciem języka w dialogach).
- Stymulacja lewej półkuli mózgu (naśladowanie, kontynuowanie, uzupełnianie sekwencji i szeregów, wskazywanie relacji, naśladowanie symbolicznych, linearnych, sekwencyjnych wzorów z klocków).
- Terapia zachowań społecznych (stosowanie się do reguł, nawiązywanie kontaktu z dorosłymi, starszymi dziećmi i rówieśnikami.
- Stymulacja funkcji motorycznych (manualnych, planowania ruchu i motoryki dużej).
- Stymulacja przetwarzania bodźców smakowych, zapachowych i dotykowych (poznawanie smaków, zapachów i wrażeń dotykowych poprzez język).
- Stymulacja pamięci (ćwiczenia pamięci symultanicznej i sekwencyjnej na materiale konkretnym i symbolicznym),
- Ćwiczenia kategoryzacji (od kategorii prymarnych do językowo wyrażonych)
- Ćwiczenia myślenia sytuacyjnego i przyczynowo-skutkowego.
- Ćwiczenia myślenia przez analogię.
Alternatywne i wspomagające metody komunikacji AAC- grupa metod mających na celu umożliwienie komunikowania się osobom, które nie posiadają umiejętności mowy, bądź posiadają ją w stopniu uniemożliwiającym satysfakcjonującą komunikację.
– system znaków manualnych i graficznych Makaton-system gestów i symboli graficznych. Makaton nie odkrywa czegoś nowego, ale wykorzystuje to, co dziecko już zna – proste gesty i rysunki graficzne. Gesty są formami wspomagającymi słowne porozumiewanie się (są stosowane symultanicznie z mową), służą jako dodatkowy środek, który wzmacnia przekazywany dziecku lub przez dziecko komunikat. Gestom zawsze towarzyszy poprawna, gramatyczna mowa! W Makatonie oprócz znaków manualnych wykorzystywane są również symbole graficzne, z których korzystają osoby, które nie są w stanie wykonać gestu, wskazują wówczas na symbol i w ten sposób sygnalizują swoje potrzeby i zainteresowania.
– piktogramy– Piktogram pełni ważną funkcję w komunikacji. Dzięki zastąpieniu słowa pisanego elementem graficznym zwiększono czytelność przekazu oraz ominięto barierę językową. Użycie piktogramów ułatwia też wspomaganie mowy osób upośledzonych i z trudnościami w porozumiewaniu się.
– PCS-System. PCS zawiera ponad 3500 symboli, które są uporządkowane w następujących kategoriach:
- Społeczne (podstawowe słowa używane w kontaktach z innymi: zwroty grzecznościowe, wyrażenia opisujące uczucia i emocje jak gniew czy radość) – kolor różowy lub purpurowy;
- Ludzie (symbole osób, członków rodziny, zawody oraz zaimki „ja”, „twój”) – kolor żółty;
- Czasowniki – nazwy czynności – kolor zielony;
- Opisowe (głównie przymiotniki i przysłówki) – kolor niebieski;
- Jedzenie (żywność: napoje, potrawy, owoce i warzywa) – np. kolor czerwony;
- Wypoczynek (symbole związane z formami spędzania czasu wolnego) – np. ulubiony kolor użytkownika;
- Rzeczowniki (te, które nie są ujęte w innych kategoriach) – kolor pomarańczowy;
- Inne/Różne (kolory, określenia czasu, litery i liczby, spójniki, przyimki) – kolor biały.
Taki podział ułatwia wyszukiwanie potrzebnych symboli i poruszanie się w systemie. Każdy symbol przedstawia graficznie znaczenie słowa, zwyczajowo używanej frazy, zdania czy zwrotu grzecznościowego. Niektóre symbole (np. pojemniki, kształty twarzy, budowle) zostały przygotowane w kilku wariantach, by użytkownik mógł wybrać najbardziej odpowiedni dla siebie. Wiele symboli przedstawionych jest w dwu wersjach: mniej i bardziej abstrakcyjnej, co zapewnia użyteczność systemu dla osób będących na różnym poziomie rozumienia i nadawania mowy.
Ponadto
Gry i zabawy komputerowe– gimnastyka buzi i języka oraz wspieranie terapii wad wymowy.
Masaże twarzy -Masaż twarzy , zewnętrznych i wewnętrznych narządów artykulacyjnych.( wg. Stecko).